On Rhetoric (taal en nieuwe oorlogsvoering)

Vanuit het gegeven dat “arrogantie zich aan de taal opdringt” (Roland Barthes) komt het assertieve karakter van taal duidelijker en gewelddadiger naar voren in tijden van oorlog, en dit nog het meeste in wat als de ‘oorlog met propaganda’ kan worden benoemd. De syntaxis van woorden, terminologieën of interpretaties die betrekking hebben op de manier waarop oorlogen en politieke conflicten worden gepresenteerd, wordt opgelegd en gelegitimeerd door de dominante machthebbers, terwijl de complexiteit van het fenomeen en de concepten die met oorlog te maken hebben, worden onderdrukt. Als wij simplistische uitdrukkingen horen zoals ‘as van het kwaad’, ‘oorlog tegen terreur (of terrorisme)’ of ‘veiligheidsmuur’, dan staan we voor de keuze om door deze eufemismen te worden verleid en onverschillig te worden tegenover hun verborgen betekenissen, of om toe te geven aan de impuls om de betekeniscontexten van dergelijke termen af te wijzen en ter discussie te stellen. Verder kunnen we er niet aan voorbijgaan dat achter de bedrieglijke taal van de macht, vaak de verdrongen uitspraken schuilgaan van mensen die door de macht vervreemd worden, die naar de marge en de periferie worden verbannen. Tegen de regulerende en mensen-buitensluitende politiek van de retoriek in, pogen kunstenaars en intellectuelen de nuances van de taal, haar gecensureerde of verborgen betekenissen, nieuw leven in te blazen en licht te werpen op complexe connotaties, definities open te breken en manipulatieve strategieën te onthullen. Dit is de context waarin wij uiteenlopende methodologische initiatieven zullen presenteren en bespreken, met kunstenaars Ayreen Anastas en Rene Gabri, en met theoreticus Bregje van Eekelen; dit gebeurt via de lens van hun werkpraktijk—van het reconstrueren van nieuwe woordenboeken, of het maken van een hoorspel voor radio, tot het organiseren van een reeks van opeenvolgende discussies en lezingen over militaire conflicten, oorlogen en rampen van over de hele wereld.