Processing “Knowledge Production” in Art

Het lijkt erop dat de term ‘kennisproductie’, gebruikt in de context van hedendaagse kunst, de afgelopen tien jaar een dermate belangrijke rol is gaan spelen die voorheen ongekend was. Parallel aan deze opmars van theoretische reflectie op de artistieke praktijk is er ook een duidelijke toename te zien in het aantal discursieve activiteiten (symposia, lezingen, debatten, ‘platforms’, forums, paneldiscussies, kunstenaarsgesprekken, etc.) in musea, galeries en alternatieve ruimten; locaties die ooit vrijwel uitsluitend werden gebruikt voor het tentoonstellen van beeldende kunst. Gedeeltelijk kunnen deze ontwikkelingen worden gezien in het licht van de toenemende ‘intellectualisering’ van de hedendaagse kunst zelf, maar ook als weerspiegeling van de sociale en artistieke verschuivingen die in de jaren zestig en zeventig zijn opgetreden, zoals de dematerialisatie van het kunstobject en de opkomst van op onderzoek en tekst gebaseerde vormen van kunstbeoefening.

Om over kunst als voortbrenger van kennis te kunnen spreken, is het noodzakelijk kritisch te analyseren wat we in deze context met ‘kennis’ bedoelen, vooral als we niet simpelweg verwijzen naar ‘kennis die tentoongesteld is’. Gedurende de twintigste eeuw is de eenduidige status van ‘kennis’, ‘objectiviteit’ en ‘waarheid’ bekritiseerd en ontmanteld door denkers uit vele vakgebieden die ervoor hebben gepleit om ook gemarginaliseerde stemmen en niet-traditionele kennissystemen op te nemen. Nog meer recentelijk heeft, onder invloed van de globalisering en het informatietijdperk, kennis zelf meer dan ooit het karakter gekregen van een handelsartikel. Al in 1979 merkte Jean-François Lyotard op dat de betekenis van kennis onvermijdelijk zou veranderen door de ontwikkeling van de postmoderne economie, waarin kennis handelswaar is die gekocht en verkocht kan worden. Is het mogelijk om de term ‘productie’ (een kernvereiste van de mondiale markt) los te weken van zijn associatie met de neoliberale economie en politiek die vandaag de dag zo sterk overheerst? Hoe kunnen we in de context van de hedendaagse kunst het cruciale onderscheid tussen ‘informatie’ en ‘kennis’, en hiermee de mogelijkheid voor kritisch artistiek en intellectueel werk en voor ‘denkruimten’ (Simon Sheikh), in stand houden? In welke zin draagt de conceptuele en bemiddelende rol van curatoren bij aan het verbinden van kunst en ‘kennisproductie’?

Programma

Processing “Knowledge Production” in Art gaat in op het gebruik van de term ‘kennisproductie’ binnen het domein van de hedendaagse kunst en onderzoekt het proces van de opkomst van deze term vanuit kunsthistorisch, sociaal en politiek perspectief.

14.00 uur
Discussiegroep

16.00 uur Lezingen door en discussie met:
Clémentine Deliss, curator en auteur, Edinburgh
Vincent Meessen, kunstenaar, Brussel
Simon Sheikh, kunstcriticus en curator, Berlijn/Kopenhagen

19.00 uur
Pauze

20.00 uur
Filmprogramma samengesteld door Vincent Meessen