Shaping Public Discourse: Daily Art Criticism

Men zou kunnen zeggen dat de kunstkritiek vroeger een cruciale rol speelde in het publieke domein. Als stand-in voor ‘het publiek’ beoordeelde de criticus kunstproducties, waarbij hij algemeen aanvaarde opvattingen over de functie van kunst gebruikte, modificeerde en soms ook in twijfel trok. In de laatste paar decennia heeft deze functie een verandering ondergaan en is de rol van de kunstcriticus verschoven in de richting van bemiddelaar of vertaler van complexe kunstwerken voor een in verwarring verkerend publiek. De rol van de kunstkritiek staat ter discussie door ontwikkelingen in het domein van de massamedia en in de kunst; de kritieken die in de gedrukte media (zoals kranten) verschijnen hebben te lijden onder de druk van de nieuwe (digitale) media en onder teruglopende winsten. Kranten voelen zich gedwongen hun inhoud en hun visuele identiteit bij te stellen, waardoor korte nieuwsstukjes en interviews met een human interest de voorkeur krijgen boven onderbouwde analyses. Intussen zijn in de kunst op onderzoek gebaseerde, coöperatieve en discursieve praktijken ontstaan die een ander soort kritisch engagement vragen dan het klassieke oordeel van de criticus die uit naam van ‘het publiek’ spreekt en/of kunstwerken aan zijn of haar lezers uitlegt. Dit soort praktijken, waartoe ook ons project behoort, probeert een ander soort ‘publiekheid’ te creëren en neemt—vanuit de specifieke maar communicatieve taal die de kunsteigen is—deel aan debatten over maatschappij en politiek. Toch mag de behoefte aan ‘dagelijkse’ bijdragen over kunst in de mainstream-pers niet worden verontachtzaamd. Actieve en invloedrijke schrijvers voor verschillende dagbladen in en buiten Nederland zijn uitgenodigd de confrontatie met de grenzen van deze situatie via hun eigen beroepspraktijk en ervaringen aan te gaan, en te overdenken hoe een verschuiving in de huidige situatie mogelijk zou zijn.