Art and Labor After the End of Work

Art and Labor after the End of Work is een gezamenlijk project door BAK, basis voor actuele kunst in Utrecht, het Museum voor Moderne Kunst in Warschau en de Free/Slow University of Warsaw (F/SUW).

The Art Factory (Bęc Zmiana Stichting, Warschau, 2014), een casestudy van F/SUW naar arbeidsverhoudingen in de kunst, fungeert als het uitgangspunt voor deze Public Editorial Meeting, die plaatsvindt in het kader van FORMER WEST. De weergave die F/SUW van het verloop van werk en de spreiding van middelen binnen de hedendaagse kunst van Polen geeft, schetst een vertrouwd beeld van overbelasting uit enthousiasme. Tegen een achtergrond van bestaansonzekerheid en dreigende uitsluiting worden er te grote inspanningen geleverd in een veld dat verder gekenmerkt wordt door armoedige economische omstandigheden en frictie tussen bevoorrechte klassen en klassen die geen aanspraak kunnen maken op privileges. Art and Labor after the End of Work plaatst deze kwesties in de bredere politiek-economische context van het hedendaagse kapitalisme en de opeenstapeling van theorieën over kunst en arbeid. De arbeidsomstandigheden worden benaderd als een politiek vraagstuk. Ze worden bestudeerd door de lens van kunst-gerelateerd activisme dat een reactie nastreeft in de vorm van het opzetten van structuren voor wederzijdse steun, het oprichten van vakbonden, het aan de kaak stellen van onrecht, het instellen van de commons en het aansporen tot bezettingen.

Deze bijeenkomst speelt zich af in Polen, dat geldt als een van de wonderen van het postcommunistische Europa en de uitbreiding van de Europese Unie. Het land is op die manier onderwerp geworden van het verhaal over de zogenaamde ‘inhaalmodernisering’. Hoewel deze mythe de suggestie wekt dat landen als Polen het welvarender West-Europa op een gegeven moment zullen inhalen, kan er gesteld worden dat dit een te simpele en moeilijk toepasbare luchtspiegeling is gebleken. Goedkope agrarische en industriële productie vormen nog steeds de steunpilaren van de Poolse economie en de sociale ongelijkheid neemt toe. Daarmee lijkt het erop dat we niet alleen worden geconfronteerd met het mislukken van een dergelijke notie van inhaalmodernisering, maar ook met de teloorgang van de postcommunistische teleologie in het algemeen.

Met workshops, lezingen, performances en gesprekspanels verkent Art and Labor after the End of Work hoe creativiteit, kunst en arbeid en kapitalisme zich tot elkaar verhouden in dit ingewikkelde samenspel. Tegelijkertijd worden het idee van de zogenaamde post-work maatschappij en de overheersende rol die de diensteneconomie en creatieve industrie daarin zouden spelen ontleed als een ideologisch rookgordijn dat het zicht op de wereldwijde verdeling van arbeid en de bijbehorende machtsverhoudingen vertroebelt.

Deze Public Editorial Meeting blaast het ingewikkelde vraagstuk van organisatie in een situatie als deze nieuw leven in en bouwt daarbij voort op intellectuele, artistieke, economische en politieke concepten die eerder binnen FORMER WEST ontwikkeld zijn. Er wordt onder meer de vraag gesteld welke organisatiemodellen en vormen van solidariteit toepasbaar zijn op de mogelijke (her)structurering van klassen die de wereldwijde expansie van kapitaal in de vorm van precariteit (bestaansonzekerheid) teweeg heeft gebracht. De moeilijkheden in het organiseren van arbeid onder werkers in de kunst- en cultuursector (en de wezenlijke relatie tussen creativiteit en precariteit) worden met die blik benaderd. Op welke manieren bepaalt die aanpak van de problematiek de kaders van de politieke economie van het ‘voormalige Westen’? En in hoeverre bevordert die afbakening het proces van toenemende ‘voormaligheid’ van het Westen zelf?

Aan de bijeenkomst wordt meegewerkt door onder meer: Gigi Argyropoulou (schrijver en activist, Athene);Claudia Bernardi (onderzoeker en activist, ESC Atelier, Rome); Marsha Bradfield (kunstenaar en onderzoeker, Londen); Boris Buden (schrijver cultuurcriticus, vertaler en FORMER WEST editor, Berlijn); Angela Dimitrakaki (schrijver en docent, Edinburgh en Athene); Paolo Do (onderzoeker en activist, ESC Atelier, Rome); Carl Martin Faurby (curator, schrijver, Deense Kunstbond UKK, Kopenhagen); Joanna Figiel (onderzoeker en activist, lid van de Free/Slow University of Warsaw, Warschau en Londen); Kasia Górna (kunstenaar, activist, Burgerforum voor Hedendaagse Kunst / OFSW, Warschau); Brian Holmes (cultuurcriticus en politiek activist, Chicago); Héctor Huerga (schrijver en activist van @15MBcn_int, Barcelona); Vladan Jeremic (kunstenaar, curator en co-editor Art Leaks, Belgrado); Sami Khatib (schrijver en docent, Berlijn); Michal Kozlowski (politiek filosoof, lid van de Free/Slow University of Warsaw, Warschau); Isabell Lorey (politiek theoreticus, Berlijn); Malgorzata Maciejewska (onderzoeker en activist, Warschau en Wrocław); Ewa Majewska (politiek filosoof en kunstcriticus, Berlijn en Warschau); Sandro Mezzadra (politiek filosoof, Bologna); pantxo ramas (activist en onderzoeker, Barcelona), Gerald Raunig (filosoof, Zürich); Simon Sheikh (curator, schrijver en FORMER WEST editor, Berlijn en Londen); Hito Steyerl (filmmaker, kunstenaar en schrijver, Berlijn); Igor Stokfiszewski (schrijver en activist, Krytyka Polityczna, Warschau), Kuba Szreder (curator, schrijver en mede-initiatiefnemer van de Free/Slow University of Warsaw, Warschau en Londen); Airi Triisberg (cultureel werker en activist, Tallinn).

Voor het volledige programma, zie hier.

Art and Labor after the End of Work is uitgedacht en georganiseerd door redactieleden Boris Buden, Maria Hlavajova en Simon Sheikh en projectonderzoeker en -manager Wietske Maas van FORMER WEST, Kuba Szreder en Marta Dziewanska van F/SUW en Sebastian Cichocki van het Museum voor Moderne Kunst in Warschau.

De Public Editorial Meeting in Warschau maakt deel uit van de slotfase van FORMER WEST, die zich in de loop van 2014–2016 ontvouwt in de vorm van een reeks public editorial meetings in de aanloop naar de voltooiing van de FORMER WEST-publicatie. De reeks wordt mede mogelijk gemaakt door het Creative Europe-programma van de Europese Unie. FORMER WEST is een initiatief van BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht. De activiteiten van BAK, basis voor actuele kunst worden mede mogelijk gemaakt door financiële steun van de Gemeente Utrecht en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap