Anthropocene Observatory

Anthropocene Observatory, dat van 7 februari – 26 april 2015 plaatsvindt bij BAK, is een onderzoekstentoonstelling en een discursieve ruimte die vraagt om over de wereld van vandaag na te denken vanuit het nieuwe perspectief van het “Antropoceen”. Onder het Antropoceen wordt een tijdvak in de geologische tijdlijn verstaan waarin de wereldwijde impact van menselijk handelen een stempel op de aarde drukt. Dit geo-historische tijdperk – dat gekenmerkt wordt door de overheersing van de menselijke soort – brengt transformaties met zich mee die ongekende consequenties hebben voor alle facetten van ons heden en onze toekomst. Met welke manieren van kijken en weten, van voelen en zijn, kunnen wij ons bezinnen op de radicaal veranderde omstandigheden? Welke (toekomstige) politieke, wetenschappelijke en artistieke vocabularies zouden ons in staat kunnen stellen om dingen anders te leren kennen, ons in te denken en te doen?

Ontwikkeld door Territorial Agency (onder leiding van het in Londen gevestigde duo van architecten en stedenbouwkundigen John Palmesino and Ann-Sofi Rönnskog), in samenwerking met de Berlijnse kunstenaar Armin Linke en curator Anselm Franke, vormt Anthropocene Observatory een complex kennisarchief en een onderzoeksomgeving die verwijst naar manieren om deze vragen te benaderen. Als een observatorium presenteert het de gegevens en kennis die in de loop van de afgelopen twee jaar verzameld en geproduceerd zijn. Het biedt de onderzoeksresultaten aan voor openbare inspectie en kritische verkenning, om zo af te tasten hoe de Antropoceen-stelling in een breed spectrum aan wetenschappelijke, politieke en culturele contexten wordt erkend en tegengesproken, omarmd en in opspraak gebracht, ontkend en toegepast.

Anthropocene Observatory bestaat uit films, vraaggesprekken, gedrukte documentatie en installaties, die kwesties aan het licht brengen die variëren van ruimtelijke en geografische modellen tot klimaatverandering en milieupolitiek tot toegepaste systeemanalyse tot supranationale machtsoperaties en de bijbehorende instituten. Het observatorium probeert de verstrengeling van geologie en politieke geschiedenis in beeld te brengen en te reconstrueren. Het project maakt de relatie tussen het kapitalistische wereldsysteem en de snelle transformatie van het systeem van de aarde zichtbaar — de samenhang tussen veranderende energiebronnen en bepaalde politieke, wetgevende, bestuurlijke en ruimtelijke structuren, van stadstaten die afhankelijk waren van hout naar landen en imperiums die steunen op de winning en onevenwichtige distributie van steenkool, tot aan de verbondenheid van fossiele brandstoffen en kernenergie met de huidige mondiale en multinationale formatie — en stelt zo ter discussie of de bestaande infrastructuur van kennis, politiek, wetenschap en kunst wel voldoet in de confrontatie met deze enorme uitdagingen. Anthropocene Observatory dwingt ons deze kwesties aan de orde te stellen.

Anthropocene Observatory is mede mogelijk gemaakt door Haus der Kulturen der Welt, Berlijn. Voor meer informatie over Anthropocene Observatory bij HKW, klik hier.

BAK heeft Anthropocene Observatory mede geproduceerd, en brengt deze voor het eerst naar Nederland. De samenwerking tussen BAK en het Centraal Museum onder de titel Future Collections heeft tot de aankoop van een essentieel werk uit het Anthropocene Observatory geleid. Het werk bestaat uit een videotweeluik dat zich richt op de typisch Nederlandse waterbeheer- en kustbeschermingspraktijk, evenals een reeks gefilmde onderzoeksinterviews over klimaatverandering. De toevoeging van deze aankoop aan de collectie van het museum garandeert zo de aanwezigheid van een werk over een cruciaal thema van onze tijd voor het publiek in Utrecht en daarbuiten. De samenwerking tussen BAK en het Centraal Museum is mede mogelijk gemaakt door Stichting DOEN, Amsterdam. De aankoop van Anthropocene Observatry is mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, Amsterdam.