‘Spectral Infrastructure’ is een langetermijnonderzoekstraject, opgezet door BAK, basis voor actuele kunst in Utrecht en het collectief freethought, dat zich ontvouwt via een veelzijdige reeks van collectieve studie-, onderzoeks- en publieksprogramma’s.

De notie van ‘spectral infrastructure’ komt voort uit eerder onderzoek van freethought, zoals Bergen Assembly, 2016. In algemene zin wordt ‘infrastructuur’ beschouwd als de verborgen operatieve onderlaag van het dagelijkse leven. Normaal gesproken verwijst het naar systemen voor fysieke transportnetwerken en communicatie, voor circulatie van afval, nutsvoorzieningen, digitaal management en kapitaalverkeer. Spectral infrastructure neemt afstand van deze materiële associaties, en richt zich, in het onderzoek van freethought, op de verborgen en affectieve elementen die zowel infrastructuur als het dagelijkse leven bij elkaar houden. Het zijn de dingen die onzichtbaar, onhoorbaar en onleesbaar zijn, of zoals freethought het omschrijft: ‘the hidden and invisible textures that sustain an undefinable and disruptive quality in an otherwise efficient seeming organism,’ of in andere gevallen, ‘the ephemeral glue that holds things together in affective modality.’ Voorbeelden zijn ritme, vibratie, trillingen, atmosferen, gebaren, liefde, het geestelijke, het voortvluchtige, dromen en uithoudingsvermogen: de elementen die ontsnappen aan traditionele vormen van meten, volgen en archiveren, en vragen om experimentele vormen van mapping, voelen en traceren. Spectral infrastucture ondermijnt van nature een vaste definitie, maar werkt als een vluchtige hercompositie van dominante historische narratieven en vormen van infrastructuur.

Uitgangspunten voor onderzoek binnen het Spectral Infrastructure-traject zijn thema’s als ‘spectrale’ arbeid, vluchtigheid en uithoudingsvermogen in fysieke prestaties en het lichamelijk geheugen, overblijfselen van bovengenoemde verborgen elementen in onze omgeving, en het domein van het niet-archiveerbare.

Vanuit hun eigen praktijk gericht op spectral infrastructure fungeert freethought als organisator van het postacademische programma BAK Fellowship for Situated Practice (september 2021–juni 2022). Het programma bestaat uit een nieuwe constellatie van verspreide, met elkaar verbonden groepen die samenwerken op afstand en zich bevinden in Nederland, Indonesië, Turkije en online. Voor de Fellowship van 2021/2022 worden de drie onderzoeksgroepen gehost door BAK in Utrecht en door partnerinstellingen GUDSKUL in Jakarta en het Istanbul Biennial Research and Production Program van IKSV in Istanbul. Er is ook een extra digitale onderzoeksgroep van beoefenaars die voornamelijk digitaal werken. Daarnaast werkt BAK in het kader van de Fellowship samen met de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU).

Met het idee om studie en onderzoek te collectiviseren worden een aantal openbare Fellowship Intensives gehouden, voortbouwend op het inaugurele symposium As For Protocols—To Hold Things Together, georganiseerd en samengesteld door BAK en gepresenteerd van 20–21 mei 2021 in het Vera List Center for Art and Politics in New York. Het onderzoekstraject ‘Spectral Infrastructure’ zal ook met tussenpozen in de publieke sfeer opduiken via publieksprogramma’s. Er worden concrete perspectieven geboden op de complexe breedte van de onderzoekspraktijk, zoals in de online tentoonstelling An Anecdoted Archive of Lives (september 2021–doorlopend) en andere samenwerkingen.

Voortbouwend op al deze uitingen van het onderzoek omvat het traject van ‘Spectral Infrastructure’ ook een reeks van schrijfresidenties en een openbare redactiebijeenkomst in BAK in 2022, alsmede een publicatie in 2023.

Het collectief freethought bestaat uit beoefenaars, onderzoekers, schrijvers en docenten Stefano Harney, Adrian Heathfield, Massimiliano Mollona, Louis Moreno, Irit Rogoff en Nora Sternfeld.